Topstukken

Gerard Honthorst (1592-1656)
1652
Olieverf op doek, eikenhouten kader
Collectie Taxandriamuseum (T05676)

Amalia van Solms, gravin van Solms-Braunfels (1602-1675) was gehuwd met prins Federik Hendrik, zoon van Willem van Oranje. Haar grootmoeder was een zus van Willem van Oranje. Zij en haar man waren dus achterneef en -nicht.

Na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd Turnhout door de Vrede van Munster ingedeeld bij de Spaanse Nederlanden. Filips IV staat in 1649 wel de heerlijkheid en vrijheid Turnhout af aan Amalia van Solms. Haar man was twee jaar eerder overleden. Daarom staat ze in rouwkledij afgebeeld.

Op 8 september 1649 doet Amalia van Solms haar luisterrijke intrede in Turnhout. Ze verblijft in het Huis metten Thoren en zal daarna nog vaak langere periodes in Turnhout doorbrengen. Ze verfraait het kasteel en bevordert de handel en de nijverheid. De bevolking is vooral tevreden omdat ze een verdraagzame godsdienstpolitiek voert. Zo verdedigt ze de katholieke kerk in Baarle-Hertog en draagt zo bij tot de enclave-vorming van dat grillige tweelingdorp.

Gerard Honthorst was een belangrijk portrettist aan het hof van de Nederlandse stadhouder. Hij werkte ook in Italië en Engeland. Hij schilderde dit doek in de zomer van 1652 toen Amalia van Solms zestig dagen in Turnhout verbleef.

Dit Bacchusbeeldje dateert vermoedelijk van de periode 101-200 na Christus. Het is gemaakt uit Romeins brons.

 
In 1907 wordt in Vorselaar een bronzen buste gevonden van de Romeinse god Bacchus, god van de wijn en de dronkenschap. Aangenomen wordt dat het een sierelement was van een dodenwagen, gebruikt door vooraanstaande burgers van Vicus (het huidige Grobbendonk).  Deze wijze van begraven was in gebruik bij de Kelten en tijdens de Romeinse periode.

Het schilderij 'Dwangmolen van Hoogstraten' werd in de periode 1891-1925 geschilderd door Frans Gaillard.

In de dwangmolen van het kasteel van Hoogstraten malen de landlopers tot 1891 het graan om de kolonie te bevoorraden. De schrijver Georges Eekhoud verhaalt in 'Le moulin-horloge' het beeld van het gestadig ronddraaien van de molen tegen een tempo waarop je je uurwerk kan juist zetten. Tweehonderd keer is precies één uur. Dan worden de mannen vervangen door frisse landlopers tot zij op hun beurt van uitputting ineenzinken. 

Hendrik Wiske van He(e)rtum

Edelhert (cervus elaphus)

Collectie Taxandriamuseum (T03972)

In januari 2012 was een opgezet edelhert het eerste item dat in het vernieuwde Taxandriamuseum werd binnengebracht voor de tentoonstelling 'Turnhout Terminus Turnhout Centraal'. Het stond centraal in een verhaal van Walter van den Broeck over het ‘laatste hert van Turnhout’ en de geschiedenis van Turnhout als eeuwenoud jachtcentrum. De schrijver beschreef hoe hij in 2004 een hert zag sterven in de tuin van zijn buurvrouw Wiske van Heertum. De voornaam Hendrik verwijst naar hertog Hendrik I die Turnhout in 1212 vrijheidsrechten verleende. Het hert kreeg zijn naam na een bevraging bij de Turnhoutse bevolking.

Meters van het hert zijn Vibe Seuntjens en Ingeborg Van Gompel.

Het hert is opgezet door Philippe Gerard, een gekend taxidermist in het jagerswereldje en afkomstig uit Sint-Truiden.

Jasper Beckx (+ 1657)
Ca. 1636
Olieverf op paneel
Collectie Taxandriamuseum (T05678)

Maria van Hongarije (1505-1558) was koningin, douairière van Hongarije en Bohemen en landvoogdes van de Nederlanden. In 1546 kreeg ze van haar broer Karel V het vruchtgebruik over het Land van Turnhout. Maria van Hongarije was dol op de jacht met valk en sperwer en ze verbleef dan ook vaak op het kasteel om van daaruit te gaan jagen in het Grotenhoutbos. Het kasteel werd tijdens haar bewind omgebouwd tot een woonburcht met grote vensters. De honderden verluchte handschriften in haar bibliotheek vormen vandaag de kern van de handschriftencollectie van de Koninklijke Bibliotheek van België.

Maria van Hongarije staat hier afgebeeld als weduwe (sinds 1526). Het schilderij is wellicht een kopie naar een niet bewaard werk van Titiaan uit 1548. Titiaan ontmoette Karel V en zijn familie in Augsburg in 1548.

De schilder Jasper Beckx was een lid van de Sint-Lucasgilde in Antwerpen. Hij werkte onder meer in Bergen-op-Zoom en Middelburg.